Mandrica fshat shqiptar në Bullgari
Mandrica fshat shqiptar në Bullgari
- Teksti, muzika dhe interpretimi : Demir Krasniqi –
Një këngë t’ bukur e kam marrë –
Do ta këndoj mirë e mbarë !
Për Mandricën – fshat shqiptar ,
Që shtrihet n’ shtetin bullgar !
Me gjithë zemër do t’ këndoj –
Me këtë fshat do t’ ju njoftoj !
I themeluar n’ vitin 1636 –
Që fort zemra ma ka dashtë !
E pa mundur t’ shkosh në ndo ‘i vend t’ Evropës ,
Madje edhe nëpër ndonjë vend të botës –
Që të kërkosh njerëz për të bërë ndo ‘i çarë
Dhe t’ mos gjesh ndokund familje shqiptarë !
Diku janë t’ vendosur rishtazi ,
Diku me rrënjë thellë në histori …
Duke krijuar komunitetin e tyre –
N’ vend t’ përshtatshëm t’ asaj natyre !
I tillë është fshati Mandricë –
I themeluar n’ tokë t’ Bullgarisë !
Nga shqiptarët që e kanë dashtë –
N’ vitin 1636 !
Ditët e fundit fshati Mandricë –
Është vizituar nga Ambasadorët e Shqipërisë !
Edhe ata nga Kosova –
Edon Cana dhe Donika Hoxha .
Kanë takuar zonjat shqipfolëse të fshatit
Dhe kanë biseduar për rrugët e fatit !
N’ kufirin jugor të shtetit t’ Bullgarisë –
Është një fshat shqiptar që quhet Mandricë !
Ai është pjesë e rrethit të Ivajlovgradit ,
Që quhet Haskovo , vend ndodhja e fshatit !
N’ Bullgari , ky fshat i rrallë shqiptarë malësorë –
N’ vitin 2006 , kishte 75 banorë !
Në bregun e djathtë të lumit Bella Reka –
Është vendosë Mandrica me shtëpitë e veta !
Në pikën më lindore të maleve Rodope –
Çdo ditë rritej fshati me njerëzit e kësaj toke !
15 kilometra , në jug t’ Ivajlovgradit –
Seç zhvillohej jeta rrugëve të fatit !
Dhe dy kilometra larg lumit Lluda Reke –
Formon vijën kufitare bullgaro – greke !
Fshati Mandricë u krijua më 1636 –
Nga barinj ortodoks shqiptarë që shumë e kanë dashtë !
Që e furnizonin ushtrinë otomane –
Me produkte qumështi të kësaj ane !
Ata u lejuan të merrnin një copë tokë
Dhe të mos paguanin taksa asnjëri për kokë !
Punuan pa hile , ndërtuan shtëpi –
Krijuan familje dhe rritën fëmijë !
Pjesa më e madhe e shqiptarëve ,
Erdhën n’ shekullin e XVIII-të –
U vendosën në toka t’ bullgarëve ,
Nga rrethinat e Korçës , ku kanë pas jetë !
Nga rajoni i Sulit , në shekullin e XIX –të ,
Që ndodhet në Greqinë e sotme si vend i vërtetë !
Banorët i ruajtën veshjet kombëtare suljote –
Deri në shekullin e 19 – të, si perla të kësaj bote !
Kur fustanella u zëvendësua nga pantollanat thrakiane ,
Ndërsa veshjet e grave u ruajtën autoktone të kësaj ane !
Deri në kohën e emigrimit në masë në Greqi –
Veshjet kombëtare shqiptare ishin për lakmi !
Në shekullin e 19 – të –
Mandrica ishte një qytet i vërtetë !
I vogël shqiptarësh në rrethin e kësaj tokës –
Që jetonin t’ lumtur në kazanë e Dimotkës !
Në vitin 1873 ishte një vendbanim me 250 shtëpi ,
Me rreth 1080 banorë shqiptarë , me gra e me fëmijë !
Në 1908 , burimet greke e quanin popullsinë prej 3500 banorësh –
Shumica e të cilëve fliste edhe greqisht , si grekë shqipfolës “!
Profesionet kryesore ishin rritja e mëndafshit ,
Kultivimi i duhanit , në fushat e rrafshit !
Zhvillohej artizanati , po edhe tregtia –
Me vegla të punës dhe nëpër shtëpia !
Fshati kishte tre institucione arsimore greke :
Një shkollë për djem , që mësonin para dreke !
Një shkollë për vajza , që mësonin me kërrabëza
Dhe një kopsht fëmijësh , që luanin djem e vajza !…
Gjilan, më 20.07.2019.
Demir Krasniqi