|
Ali
Asllani
lindi nė fshatin Vajzė tė Vlorės nė vitim 1882, ku edhe kreu
shkollėn
fillore kurse nė Janinė gjimnazin «Zosimea». Mėtej u regjistrua nė
mjekėsi por u tėrhoq nga kėta studime pėr tė vazhduar nė Institutin
e Lartė tė Shkencave Adminstrative nė Stamboll. U kėthye nė Janinė
dhe mė vonė u emėrua nėnprefekt nė Delvinė.
Nė
kėtė kohė Pushteti Turk deshi ta internoj nė Haleb tė Sirisė se e mbėshteste
Ismail Qemailin por Ali Asllani i shpėtoi internimit duke kaluar nė
Korfuz e Vlorė. Pas ndryshimeve nė qeverinė Turke, kėthehet nė
Stambol dhe emėrohet rishtazi si prefekt
nė teritorin e Vilajetit tė Konjės.
Nė
Qeverinė e Ismail Qemalit u caktua Sekretar i Pėrgjithshėm i Kryesisė
dhe i Kėshillit Ministror. Nė vitet 1918-20 Kryetar i Bashkisė nė Vlorė.
Mandej punoi nėpėr shtete fqinje i akredituar Konsull nė Triestė,
Sekretar i parė nė Bullgari dhe, Ministėr i akredituar nė Greqi. Mė nė fund u angazhua rishtazi si
Kryetar nė Vlorė nga ku edhe u largua nė fshatin e lindjes.
Pak
vite para se tė vdiste, pushteti komunist qė nuk e shihte me sy tė mirė
poetin e madh, i ndau, me gjasė nga zorri, njė pension
pėr tė cilin Victor Hugo do
tė kishte thėnė «MISERABLE».
Krijimtaria
e Ali Asllanit nisi qė nė moshė tėr re por por poema « Hanko
Halla » e ngiti nė piedestalin poetėve mė tė dalluar shqiptarė.
Shumė njohės dhe kritikė letrarė thonė se « Hanko Halla »
ėshtė libri mė li lexuar me poezi nė letėrsinė shqipe tė tė gjitha
kohėrave... Duhet theksuar gjithashtu se veprimtarinė a Ali Asllanit,
ndihet lidhja me kėngėt popullore tė Labėrisė, qė e bėnė poezinė
e tij shumė tė kėndėshme dhe kjo ėshtė karakteristikė dhe
kolorit themelor i vargut tė Asllanit. Pas kėsaj vepre, kemi njė shprazėti
si frut i sistemit politik nė vend e kjo zgjati gjer nė vitin 1960, kur
veprat e tij fillojnė tė botohen dhe pėr njė kohė relativisht tė
shkurtėr dalin nga shtypi «Vidi vidi, pėllumbeshė», «Shqipėria
kryesorja», «Vajzat dhe dallėndyshja», «Kur merr zjarr rrufeja» dhe
pas vdekjes «Poezia shqipe» , «Poezi tė zgjedhura» dhe disa ribotime.
Ali
Asllani pushoi nė Tiranė nė vitin 1966.
Fragment
nga poema e mė e bukur shqiptare "Hanko halla"
Nuse
e ksaj kohe tjetėr zanat s'paska
A do marre kalemin qė tė bėje laraska
A do zėre te shkruaj ose do dėgjoje
Njė kuti tė vogėl qė na flet me gojė.
Nje kuti te vogel qe mos qofte te jete
Eshte nje freng i marrė, cirret bėrtet!
Me nje biz' nė dorė bėn sikur punon
Kemben permbi kembe nusja e dėgjon
Dhe cudi moj moter si e qysh duron!
Duket nga njė herė zėri e lėndon
Frengu rri i qet!e ose do bertasė
Nusja e humbet dhe i vete pas
Frengu e ngre zerin edhe sekellin
Nusja e le perin edhe vėrshellin
Ai flet me vete flet e flet perēart
Nusja s'eshte ne vehte benet me e zjarte!
Halla
do nje nuse, nuse goja plot
Si nje zall te bardhe si nje zall te forte
Me shami ne krye ane e mbane qendisur
Dhe me flokė tė gjatė prapa arratisur
Dhe me flokė tė gjata deri mu ne mes
Mu si nate janari sa te thelle te zes
Me shami te holle balle e faqe hedhur
sa t'i duket syri ne qepalla kredhur
Me flori ne gushe hapur mu si prush
Si tju them moj motra... pjergulla me rrush.
Rralle
e tek te duket, rralle e tek te flase
Nje thelleze e bukur mbyllur ne kafaz
Mbyllur ne kafaz nje thelleze e bukur
Mu ne mes te reve hena ne te dukur
Mu ne mes te reve si hene e si yll
Ose si nje xhinde fshehur ne nje pyll.
halla do nje nuse si edhe i biri
Rrėnjėt prej argjendi degat prej floriri
Me te folur halla, nusja te hape syte
"Lepe" fjalė e parė, "Peqe" fjale e dyte
edhe asgjė tjetėr, vetėm lepe e peqe
Pasi zemra halles qenka si nje qelqe
Po u thye, vajti, e ska me ngjitė, qepe
Zogu i plagosur di tė kap me sqepe!
Dėshpėrim
dhe shpresė
Edhe
sot e kėtė orė,
edhe sot ajo stuhi,
ajo flamė-madhe dorė
do na bėjė tym e hi!
Komb
i varfėr, komb i gjorė
si njė zok i pafole,
njė pėllumb i bardhė borė,
ngeli keq nė njė rrėke!
Qė
nga korēa gjer te Shkodra
fat'i vendit errėsirė,
nėpėr fusha, nėpėr kodra
fryn e ēfryn njė errėsirė.
Komb
i varfėr, komb i mjerė,
i pamėm'e pa atė,
shpresa jotė kėtė herė
si njė fletė nė deg'tė thatė.
Komb
i varfėr, kombi i mjerė,
derėzi e punėzi,
edhe sot si kurdoherė,
njė njeri i panjeri!
Jo,
se, ja edhe hėna mbrėmė,
dukej kredhur nė njė rrobė,
edhe nxinte si njė mėmė
qė ka mbetur qyqe korbė!
Mirpo
sonte bukuri,
buzė e saja burim gazi,
edhe nga gjiri i saj zbrazi
vargje, vargje, drit flori
Nuk
e di se gjysh e si,
nuk e di se qysh nga se,
po nashti njė shpresė e re,
shtin e shkrep nė sytė e mi.
Do
na zhduket errėsira,
do tė zhduket ajo dorė
nesėr vjen me shumė tė mira
shkaba jonė dykrenare.
Nėn
hijen e asaj
pranvera asht pėrhėra,
qė nga fundi gjer nė maj
rreth e rrotull ylyvera.
An'embanė
bukuri,
komb i lirė, tokė e lir
shqipėtar e Shqipėri
sa tė lumtur, sa tė mirė!
|
