MË MIRË TË HESHTIM SESA TË FLASIM
Po deshe preki me gishtat e tua lastarët që lëshohen si
ujëvarë nga mendimet e mjegullave. Ti je shumë i ri që të shikosh
mbrapa, kur të zënë thinjat mund ta kthesh kokën e të shikosh se si
kanë kaluar ditët e tua nëse kanë qenë tuat.
Të kujtohet u dashurove në udhëkryqin e memories, ishte një
ditë jo e zakonshme ti ecje rrugës ose i puthje ninullat egërsisht,
ashtu siç puthet luleshpata kur i çelë sytë pranvera
Sonte po mjaullinë kjo natë. Ndoshta nuk i ka mbetur asnjë
shpresë, te fanari dëgjohej vaji i një qemaneje të vjetër, dëgjohej
kah dëneste uji në përqafimin e dallgëve.
Asnjë pikë loti nuk paska mbetur në horizont. Merimanga e
zezë që njëqind vjet po thurë një rrjetë të tejdukshme ku janë duke
u mbytur të gjitha llojet e insekteve si ato me shtatë sy po ashtu
edhe insektet pa sy.
Po më brengos kjo dyndje e peshqve fluturues. Qe disa
shekuj një anije po qanë pranë molit, qajnë edhe pulëbardhat kur
tërbohet deti. Diku në brigjet e Jonit notojnë mbi bardhësirën e
shkumës drurë të kalbur dhe dërrasa të njoma. Një njeri i ka lëshuar
dizgjinët e mendimeve dhe mediton për ditët e humbura., për ato
çaste që kanë mundur të jetojnë si bari mishngrënës në kujtesën e
guaskave.
Një kërrabë sa e vjetër po aq edhe kokëforte vjen nga lashtësia dhe
i përqesh lisat që pikojnë dhembje prej shtreze. Në syrin e kujt u
mbytën anijet.
Frynte një erë e çmendur nëpër dhembjen e dallgëve, frynte dhe
nuk kishte të pushuar. Një njëri që e kishte kaluar moshën e tretë
shikonte se si rritej bari në kujtesën e brishtë të ditës.
Shikonte dhe nuk ngopej së shikuari. Kishte një nostalgji për
ditët e humbura andaj edhe e kthente kokën mbrapa, thua se i kishin
mbetur të gjitha çastet e pa përjetuara. Sa herë që e kthente kokën
mbrapa dëgjohej zëri i gërnetës e cila vajtonte si një kërthi.
Sonte vetëm heshtja ka të drejtë ta ngriti zërin kundër të
kaluarës , vetëm ajo dhe duart e saja mund të notojnë nëpër ajrin e
brymtë të mbrëmjes së vrarë kush e di se nga cila dorë e cila sa
herë që e gjuan gurin fshihet pas fjalëve më të mirë që mund të
dalin nga shpirti i përdhosur i njeriut.
Tani më asgjë nuk di, nëse themi vetëm një fjalë gjuha na
mbytet në dallgët e çmendura të mendjes. Më mirë është të heshtim se
sa të flasim, edhe nëse na dëgjohet zëri i grithur, çka pas asaj
zhaurime mendimesh të tejdukshmërisë së ujit, kur valët ujore
shndërrohen në kristale tingujsh ne bëhemi statuje prej bryme dhe
kalojmë në anën tjetër të mendjes.
FËMIJËRIA E KAFSHUAR
Kur e kaplonte malli i fëmijërisë ulej në dy gjunjë dhe u merrte erë
luleve që gjendeshin nëpër vazot e thyera të kopshtit. Kështu e
shuante zjarrin e shpirtit me nostalgjinë që ndjente për atdheun.
Ky burrë më duket se iku prej atdheut kur i prenë plepat në
fshat, thonë se kur prehet plepi vdes një burrë, me të vërtet ky
njeri e ndjen vdekjen e vet në shpirt, kudo që takohet me ndonjë
lule gjunjëzohet dhe merë erë derisa të mbetet pa frymë.
Herë ,herë me një mallëngjim të pashoq bisedon me çdo lule,
bisedon dhe ofshan. Një gur stralli i fundoset në shpirt dhe një gur
i del nga shpirti. Sa lehtësohet po aq edhe rëndohet, bëhet plumb,
nuk mund ta lëvizësh dot nga vendi, ngjan që t’i përngjaj arkivoleve
të plumbta.
Kur e pyesim se nga është më besoni nuk di se nga cili burim
pikoi në tokën tonë, cili ishte fati e cila fatkeqësia që është duke
e përcjellë deri në këtë gjendje.
Kur ndalet të bisedojë me lule domosdo i pyet se nga kanë
ardhur, mos janë vallë nga vendlindje e tij? Ato heshtin, hesht edhe
ai burrë i thinjur, sa herë që lakohet kah toka i kërcasin eshtrat,
dridhet i tëri , thua se në trupin e tij të lodhur po ngjanë një
tërmet i madh.
Kalimtarët pyesin se kush është ky njeri që aq shumë i do
lulet, pyesin dhe sa kureshtarë po aq edhe indiferent kalojnë tej
trotuareve ku nëpër vitrinat e qytetit zhvishen kukullat e dyllta,
Zhvishet shpirti i shqyer i njeriut që i do lulet sa edhe
atdheun, sepse nëpërmjet luleve, nëpërmjet aromës së rrënjëve , besa
edhe të gurëve kontakton me vendlindjen dhe me fëmijërinë e
kafshuar.
QERSHOR I ACARTË
Ai ecte rrugëve si një somnambul. Ecte dhe mendonte. I kishte
hapur të dy sytë krah më krah, por mbyllë mendjen. Si mund të ecën
njeriu nëpërmjet mjegullave me mendime tejet të mjegullta.
Herë shikonte pëllumbin duke fluturuar e herë korbin, më duket
se nuk dallonte cili ishte pëllumbi e cili korbi.
Ky njeri asgjë nuk dallon as letrat e dërguara me erën, kurrë
nuk i çelte zarfet që i përngjanin kaltërsisë së qiellit, i donte
zarfet me ngjyrë dheu pak si të vrugëta e pak si të murrme.
Poshtë në lagjen e evgjitëve i pëlqente një muzikë e cila
nuk dallohej shumë prej muzikave të tjera, më duket se i pëlqenin
zërat e plakave dhe gurgullima e ujit kah derdhej në shtambat e
vjetra.
Këtij njeriu i pëlqenin t’i shkundte pemët nëpër avllitë kur
qeshnin nuset me moshën e shtyrë të qershive sa që sa më shumë ishin
në moshë aq më tepër jepnin fryte.
Këtu çdo gjë ndodhte si nëpër përralla, edhe shiu vinte me lot
prej kristaleve dhe nënat qe disa vite nuk i kanë krehur flokët, sot
kishin dalë në rrah dhe i shikonin pasqyrat në shkumën e ujit të
turbullt.
Tej kujtesës së portokalltë ky shi i tejdukshëm kishte një
pamje të mermertë, herë duket i bardhë e herë e ndërronte ngjyrën me
shamitë e nuseve kur loznin vallen e shpatave.
Vallja e cila e përkujtonte ardhjen e burrave nga ushtritë
e huaja, disa ktheheshin të shëndosh e disa të gjymtuar si në mendje
po ashtu edhe në shpirt, andaj kjo valle e përmotshme duhej të lozej
mu si atë ditë kur përcilleshin dhe kur ktheheshin djemtë nga
luftërat që bënin vetëm për të huaj, kurse për vete nuk kishin kohë
prej plagëve.
Sot herët në mëngjes era ka filluar t’i mbjellë ullinjtë.
Nën peshën e djersës ofshajnë hijet dhe nuk pushojnë kurrsesi.
Ofshajnë mjegullat, retë kanë nisur të stivohen nëpër gardhet e
fshatit, diçka e zezë po përgatitet mbi kokën e fshatit, diçka e
tmerrshme po kalon nëpër ajrin e brymtë të mëngjesit.
Një korb i zi paralajmëroi me krakëllima të pandërprera ardhjen
e një kohe që kahmos ishte përgatitur por lindja ishte e rënd dhe
nuk erdhi.
Ja, sot mbi çatitë e fshatit kanë zbritur disa lloje
pëllumbash dhe korbash, ato që sjellin letra dhe ato që bartin
kufoma nëpër shtëpitë e ardhacakëve.
Lehte pa ndërprerë edhe qielli, një mjegull rrinte mbi kokën e
fshatit dhe nuk largohej, kjo i përngjante përrallave të vjetra, ato
përralla që ishin ogurzeze dhe nuk na tregonin asgjë të mirë .
Një laraskë mbante në shqep një grusht zjarr dhe fluturonte mbi
mjegullat e vrara të Kosovës, pas saj fluturonin grumbuj skeletesh
dhe kafkash.
Kam të ftohët. Në qenien time po ngrihen kujtimet ky qershor
i acartë po i shkund flokët e vdekjes mbi fushat e gjera të Kosovës,
po i shkund krakëllimat e mjegullave nga flokët e thinjura të
shakullinës.
NUK MUND TË JESH TI
Nuk di, nëse nxiton me mendje të mbyllur a mund të mbërrish me
i zënë hapat e erës që galopon nëpër kujtesën e xhadesë.
Atë ditë binte shi i rreptë, jo shiu i kristaltë por ai shi i
tejdukshëm , shiu që i përngjante xhameve të kujtesës dhe që thyhej
sa herë që stërkalat takoheshin me ullukët e vjetër
Qyteti si një plakë ogurzezë mbante në kokë një shami pa
ngjyrë, sa herë që e hidhte hapin,ndërrohej edhe ngjyra e shamisë.
Atje poshtë nën urë, dëgjohej lehje qensh, lehnin edhe
njerëzit,algat,myshqet nuk kishte mbetur asgjë pa e imituar lehjen e
erës. Një mallkim thua se fshihej nën urat e Lumëbardhit, fshihej
pas një hijes që i përngjante njeriut.
Ky njeri herë dukej si një skelet e herë si një sfinks prej
mermeri dhe ishte herë në gjendje ujore dhe herë në gjendje të
ngurtë që mund të depërtonte deri në gjumin e dallgëve.
Nuk di por një njeri fshihej pas tjetrit dhe që të dy këta
njerëz fshiheshin pas një pasqyre që e nxirrte herë pas here një
gjuhë të ngurtë që i përngjante gjuhës së ftohtë të gjarprit.
Mes këtyre kolonadave të mermerta disa qindra vite nuk çelin
lulet, as kandrat nuk kalojnë këndej pari, kur ti kalon kij kujdes,
sa herë që e hedh hapin një hije të përcjell deri te lumi, ose pa
vetëdije ti e përcjell hijen deri te burimi i saj.
Kështu këtu njerëzit dallojnë nga fluturat, ose i përngjajnë
merimangave të zeza, dhe sa herë i zë uria e hanë vetveten deri në
zhdukje.
Nëse kaloni këndej pari, kini kujdes prej luleve mishngrënëse
sa ora ju kapërdin juve dhe kujtimet e juaja që në disa raste nuk
kanë kurrfarë vlefte,
I mbani në mendjen e juaj sepse nuk keni ku t’i hidhni.
Po që se i hidhni në ndonjë kontejner të zbrazët, zbrazeni
edhe ju, shkoni prej një vitrine deri te ajo tjetra me kukulla të
vdekura, dhe jeni më të zbrazur se sa që ishit te vitrina paraprake.
Asnjë kontejner nuk i pranon, ja pra, kjo është ajo vlera e juaj
për të cilën s’kam se çfarë të ju them sepse ju e dini më mirë se
unë vlerën e një shpirti që ka humbur para lindjes së juaj.
Ti nuk mund të jesh ti as uni i yt i sëmur nuk mund të jetë një
pjesë e jote.
Ju të dy jeni aq larg njëri tjetrit sa që kurrë nuk mund të
takoheni mes veti edhe nëse i mbani të hapura sytë dhe mendjen, po
ju them ju jeni shumë larg njëri nga tjetrit, ti je Nadiri kurse
uni yt i sëmurë Zeniti.
SHPIRTI YT I PATHYER
Kosovë ç’të shkruaj për ty, lëkura e ime e shqyer ka një mall të
pashuar, qanë si fëmijë pas lodrave të humbura qanë dhe nuk men,
vajton edhe e kaluara e ime e hidhur tok me mua.
Më duket se i përngjaj mjegullave, nuk kam as të kaluar e as të
ardhme, që të dyja këto po më rrinë në kokë si një oreol i pavlerë
ose më mirë me thënë si një saç i përskuqur prej dielli.
Kah do që e kthej kokën pas meje mbetet një zbrazëti, një det i pa
kaluar malli dhe pikëllimi, sa herë që e qes hapin aq më shumë i
afrohem theqafjes.
Tani më nuk marr frymë, një copë ashti më ka mbetur në grykë dhe nuk
mund ta nxjerr me asgjë, një hije e së kaluarës herë e zgjon të
sotmen e herë të djeshmen.
Dy njerëz jetojnë në mua me unin tim të dyshimtë, sa herë që e hedh
hapin e parë njëri aq herë rrohet tjetri.
Kush janë këta që po më përcjellin, edhe në ferr do vijnë pas meje,
jetojnë në çdo hap timin si hija ime e sëmurë? Kush janë këta?
Më dalin parasysh plepat e prera dhe varret e shkulura , qohet peshë
e kaluara dhe si makthi i zi ma zë frymën.
Kjo poemë tmerri qe njëqind shekuj është duke galopuar nëpër
mjerimin e sokakëve, këtu qepenat ka kohë që janë lëshuar në gjysmë
shtize, zanatlinjtë nuk kanë mall për asgjë, as nuk hanë e as nuk
pinë .
Një kërthi atje te rrapet asgjë tjetër nuk di përpos të dënesi
si shiu i vjeshtës
Kosovë çfarë të mbeti nga plagët e tua? Sa herë që i lëpinë
ato rriten si dallgë deti dhe të marrin pas veti.
Nuk jam në gjendje të kuptoj , athua vallë është duke të
pikuar truri ose nga shpirti po të kullojnë varët që i përngjajnë
atyre të Gjergjit .
Hingëllima e gjokut dëgjohet në shtatë fshatra, nga çdo
mëgojëz buron një lloj loti që s’shërohet me asnjë bar, thonë se
këtu çdo gjë i përngjan dhembjes.
Sa herë që i lëpive plagët, nga shpirti yt i pathyeshëm fluturoi
përtej shtatë qiejve i vetmi zog i shenjtë, Ai dykrenori i atdheut
tënd që kurrë nuk bëri gjumë në shtratin e plagëve të huaja por në
shtatin e plagëve veta... |